Παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία ο ιός Zika

Ο ιός Ζίκα πήρε το όνομά του από ένα δάσος της Ουγκάντας όπου εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 1947. Όπως και άλλοι παρόμοιοι ιοί, για παράδειγμα ο τσικουνγκούνγια, μεταδίδεται από τα τσιμπήματα των κουνουπιών Aedes aegypti και Aedes albopictus (κουνούπι-τίγρης). Πρόκειται για μία τροπική μόλυνση που εμφανίζεται για πρώτη φορά στο δυτικό ημισφαίριο. Πιο συγκεκριμένα είναι μία λοίμωξη που μεταδίδεται με τα

κουνούπια και συνδέεται με τον δάγκειο πυρετό, τον κίτρινο πυρετό και τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν κρούσματα από ιό που προκαλούν τα κουνούπια και προκαλεί υψηλή συχνότητα εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών και μικροεγκεφαλίτιδα, στα έμβρυα κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. Για το λόγο αυτό μεταβαίνει στη Βραζιλία κλιμάκιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ώστε να δει τι συμβαίνει με τον ιό, που μεταφέρθηκε από την Αφρική. Ήδη θεωρείται βέβαιο ότι εξαιτίας του ιού, που μεταφέρουν τα κουνούπια έχουν πεθάνει 2 άτομα ενώ έχουμε 739 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου, η οποία μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο του εμβρύου. Πρόκειται για τον ιό, ο οποίος ανιχνεύθηκε στο αίμα και τους ιστούς εμβρύου με μικροεγκεφαλίτιδα στη Σεάρα. Τα περισσότερα κρούσματα έχουν καταγραφεί στη βορειοανατολική πλευρά της Βραζιλίας ενώ ορισμένα καταγράφηκαν και νοτιοανατολικά στο Ρίο και το Σάο Πάολο. Ο πρώτος που πέθανε απ΄ τον ιό ήταν ασθενής στην πόλη του Μπελέμ ο οποίος έπασχε από λύκο, ο οποίος είχε μειώσει την αντοχή του ανοσοποιητικού του συστήματος. Το άλλο θανατηφόρο κρούσμα σημειώθηκε επίσης στην πολιτεία του Παρά με θύμα ένα 16άχρονο, που μπήκε με υποψία Δάγκειου πυρετού και τελικά είχε προσβληθεί από Ζίκα.

Ο ιός γενικά προκαλεί κοινά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους και πόνους στις αρθρώσεις. Επίσης πιστεύεται ότι προκαλεί σοβαρές δυσμορφίες στα έμβρυα και συγκεκριμένα μικροεγκεφαλία δηλαδή μια γενετική δυσμορφία, στην οποία το μωρό γεννιέται με αφύσικα μικρό κεφάλι, με συνέπεια να κινδυνεύει να έχει αναπτυξιακά και νοητικά προβλήματα ή ακόμα και να χάσει τη ζωή του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το πιο επικίνδυνο φαίνεται ότι είναι το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Άρα, οι γυναίκες οι οποίες είναι ή σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες είναι η κατηγορία του πληθυσμού που πρέπει να προσέχει περισσότερο. Κάθε χρόνο γεννιούνται 3 εκατομμύρια μωρά στη Βραζιλία. Συνήθως, αναφέρονται 150 περιστατικά μικροκεφαλίας. Τώρα, υπάρχουν 3.500 -αναφερόμενα- περιστατικά. «Προς τις έγκυες γυναίκες που σχεδιάζουν να ταξιδέψουν: Παρακαλούμε, αντιμετωπίστε το πολύ προσεκτικά», λέει η γιατρός Anne Schuchat από το CDC στο αμερικανικό δίκτυο NBC. Το αμερικανικό κέντρο συμβουλεύει τις έγκυες γυναίκες να σκεφτούν σοβαρά να ματαιώσουν προγραμματισμένα ταξίδια τους στις περιοχές με επιδημία του Ζίκα.

Οι ειδικοί προβληματίζονται για το γεγονός ότι ο ιός μεταδίδεται πολύ γρήγορα και σε περιοχές μακρινές από την αρχική εστία, με καταστροφικές συνέπειες. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατέταξε τον ιό Ζίκα στην ίδια κατηγορία προβληματισμού με τον Έμπολα και κάνει λόγο για «εκρηκτική εξάπλωση» στις ΗΠΑ και εκτιμά ότι εντός του έτους στην αμερικανική ήπειρο αναμένεται να εκδηλωθούν 2-4 εκατ. κρούσματα.  Εκφράζοντας ανησυχία για την «πιθανότητα εξάπλωσης του ιού σε παγκόσμιο επίπεδο», ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων στη Βραζιλία, ο ΠΟΥ τονίζει ότι «συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο». 

Δημήτριος Χ. Λάζαρης

Διδάκτωρ Φυσιολογίας

Βιολόγος – Ιχθυολόγος

e-mail: dlazaris@yahoo.com