Μια απάντηση με αφορμή
το Δελτίο Τύπου της Ι. Μ. Λευκάδος και Ιθάκης αναφορικά με το Ναό του Αγίου
Σπυρίδωνα.
Το Σεπτέμβρη του έτους
2007, πρώτη χρονιά της Δημαρχιακής μου θητείας, και για
πρώτη φορά επίσημα ή
ανεπίσημα με δική μου εισήγηση στο Δ.Σ. του Δήμου μας ετέθη το θέμα που
αφορούσε στον Ι.Ν. του Αγίου Σπυρίδωνα της κεντρικής πλατείας της πόλης μας. Το
Δημοτικό Συμβούλιο με ομόφωνη απόφασή του, εκτιμώντας τα στοιχεία που κατάθεσα
στην 2ωρη εισήγησή μου και αφορούσαν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του Ναού,
ομόφωνα με εξουσιοδότησε να ενεργήσω με συγκεκριμένες ενέργειες αλλά και πέραν
αυτών για το συγκεκριμένο θέμα. Τέσσερα χρόνια σαν Δήμαρχος και τέσσερα χρόνια
σαν απλός πολίτης, μέχρι σήμερα, δεν έπαυσα να αγωνίζομαι για το παραπάνω θέμα
με συγκεκριμένες ενέργειες και σε πολλά επίπεδα και με οικονομικές επιπτώσεις σημαντικές
εξ ιδίων, χωρίς περιττές ανακοινώσεις και επικοινωνιακές τακτικές που αφορούν
σε δημόσιες σχέσεις και προσωπική προβολή που ποτέ δεν ακολούθησα γιατί
απλούστατα δεν τις πιστεύω. Στο Δήμο Λευκάδας υπάρχει ογκωδέστατος φάκελος που
αφορά στο παραπάνω θέμα. Έπειτα όμως από το Δελτίο Τύπου της Ι.Μ. Λευκάδος και
Ιθάκης, για λόγους που δεν αφορούν σε προσωπική προβολή, αυτό το απέδειξα στα
οκτώ ολόκληρα χρόνια που ποτέ δεν έγραψα και δεν δημοσίευσα απολύτως τίποτε,
αλλά για λόγους στοιχειώδους αποκατάστασης της αλήθειας είμαι υποχρεωμένος να
λύσω την σιωπή μου και να σημειώσω τα παρακάτω:
Ένας από τους βασικούς
στόχους μου σε επίπεδο ευθύνης και χρέους, σαν Δημάρχου αλλά και σαν απλού
πολίτη, απέναντι στην τοπική μας κοινωνία, στον πολιτισμό μας, στην ιστορία του
τόπου μας αλλά και στην εκκλησιαστική μας παράδοση, ήταν και η αποκατάσταση του
Ι.Ν. του Αγίου Σπυρίδωνα στην κεντρική πλατεία της πόλης μας. Η πλήρης
εγκατάλειψη του μνημείου από κάθε ανθρώπινη φροντίδα, η περιφρόνησή του από
κάθε επίσημη και ανεπίσημη αρχή, η αλαζονική αδιαφορία των δήθεν ιδιοκτητών και
κτητόρων του το έκαναν βορά του χρόνου και σημείο αναφοράς που δεν προξενούσε
καμία τιμή και υπερηφάνεια για την τοπική μας εκκλησία, την πόλη μας, το νησί
μας αλλά και τον πολιτισμό μας σαν Λευκαδιτών. Η εικόνα του Μνημείου έγινε
τραγική μετά την καταστροφή της στέγης του την πρωτοχρονιά του 2001 και ο
κίνδυνος άμεσης κατάρρευσής του ορατός και βέβαιος. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να
αναφερθώ σε δύο στοιχεία που καθημερινά μεγάλωναν την αίσθηση της ευθύνης και
του χρέους μου σαν θεσμικού εκπροσώπου των συμπολιτών μου απέναντι στον Άγιο
Σπυρίδωνα. Το πρώτο, η αυθόρμητη αγάπη και αγωνία των απλών ανθρώπων της πόλης
μας που συχνά πυκνά με ρωτούσαν ″Δήμαρχε
τί θα κάνεις με τη εκκλησία μας;″, των πολιτιστικών σωματείων, αλλά και η
ευθύνη και το χρέος σε δύο επώνυμους συμπολίτες μας τους αείμνηστους δικηγόρους
Γιάννη Φλογαϊτη και Κώστα Κατηφόρη που το 1940 εκμεταλλευόμενοι σχετικό νόμο
ενεργούντες σαν εντολοδόχοι δικηγόροι των συμπολιτών μας Ξενοφώντος Ματαράγκα,
Φιλίππου Μοντεσάντου, Δημητρίου Παρήση και Νικολάου Νησιώτη κατέθεσαν αγωγή
εναντίον του δήθεν ιδιοκτήτη Μάρκου Σ. Τσαρλαμπά και δικαιώθηκαν με απόφαση του
Προέδρου Πρωτοδικών Λευκάδας ″ότι ο Ναός είναι κτητορικός τειθέμενος εις Δημοσίαν
Λατρείαν″. Αλλά και καθημερινές επισκέψεις παραθεριστών του νησιού μας στο
Δημαρχείο, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, που εκφράζονταν με όχι και τόσο
κολακευτικά λόγια για την απαράδεκτη κατάσταση του Ι.Ν., που τη συνέδεαν,
δικαιολογημένα, με τον πολιτισμό και την πολιτισμική παράδοση του νησιού μας. Η
πρόκληση σε όλα τα παραπάνω αλλά κυρίως η συναίσθηση της ευθύνης και του χρέους
απέναντι σε όλα και σε όλους λειτούργησαν σαν καταλύτης για όλες τις Δημαρχιακές
ενέργειές μου γνωρίζοντας, από την αρχή κιόλας αυτής της προσπάθειας, τις
δυσκολίες αυτού του εγχειρήματος, νομικές, πολιτικές, νοοτροπιών παγιωμένων για
την ιδιοκτησία του Ι.Ν. όπως εκφράζονταν από την ίδρυσή του το 1865 μέχρι
σήμερα, οικονομικές αφού με κατάλληλες ενέργειες σε διάφορες επιτροπές διαφόρων
″αγνώστων″ αποκλείστηκε η χρηματοδότηση από το Δήμο όλων των ενεργειών που
αφορούσαν στον Άγιο Σπυρίδωνα αφού δεν ήταν ″Δημοτική ιδιοκτησία″ και έπρεπε η
χρηματοδότηση να γίνει έξω από το Δήμο, όπως και έγινε από τον Δήμαρχο σαν
φυσικό πρόσωπο.
Έφερα το θέμα στο
Δημοτικό Συμβούλιο το Σεπτέμβρη του 2007 με πολλές δυσκολίες και προβλήματα και
αφάνταστες πιέσεις ″παραγόντων″ και παραγόντων εντός και εκτός Λευκάδας, πολύ
υψηλά ισταμένων πολιτικών προσώπων από όλες τις πολιτικές παρατάξεις, γιατί
κατά την έκφραση πολλών από αυτούς «″ο
Δημαρχάκος″ αμφισβητούσε τα ιερά και τα όσια μιας ιστορικής και κραταιάς
οικογένειας της Λευκάδας». Αν υπήρξα Δήμαρχος ή ″Δημαρχάκος″ δεν αφορά σε
εμένα να το κρίνω είναι υπόθεση που αφορά στην κρίση και τη γνώμη της τοπικής
μας κοινωνίας, των συμπολιτών μου, αλλά για τη συγκεκριμένη υπόθεση που την
έκανα βίωμά μου και τρόπο ζωής είμαι απόλυτα βέβαιος ότι υπήρξα Δήμαρχος,
πρώτος και μοναδικός, συνεπής και αταλάντευτος και στη διάρκεια της Δημαρχιακής
μου θητείας αλλά και σαν απλός πολίτης από το 2011 μέχρι και σήμερα και όσο
ακόμη χρειαστεί.
Αλληλογραφία, έγγραφα
επί εγγράφων, προφορικές παραστάσεις πάμπολλες στα αρμόδια Υπουργεία, την 22η Ε.Β.Α., επισκέψεις στην Γενική Γραμματέα
ΥΠ.ΠΟ. κ. Μενδώνη και στον Υπουργό Πολιτισμού είναι μερικές από τις ενέργειές
μου.
Με την Ι.Μ. Λευκάδας
και Ιθάκης όταν Μητροπολίτης ήταν ο Μακαριστός Νικηφόρος και σε πολύ καλή
συνεργασία με τον μακαρίτη π. Ηλία Μάλφα, τότε Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο,
οργανώσαμε στην κεντρική πλατεία της Λευκάδας, παραμονή της γιορτής του Αγίου
στις 11 Δεκεμβρίου 2007, συγκέντρωση για τον Άγιο Σπυρίδωνα όπου τότε
ανακοινώθηκε και η αφαίρεση του κτητορικού αξιώματος από τον κ. Τσαρλαμπά, τη
οποία έκανε ο Μακαριστός Μητροπολίτης Νικηφόρος, εξαιτίας της απαράδεκτης
κατάστασης του Ναού. Με το σημερινό Μητροπολίτη Σεβασμιώτατο κ. Θεόφιλο
συνεργαστήκαμε στην αντιμετώπιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Ναού του
Αγίου Σπυρίδωνα με συνεργασία των δικηγόρων που χειρίζονταν την υπόθεση κ.
Όλυμπο Παρασκευά, Διονύσιο Φιλιππόπουλο και Κωνσταντίνο Παπαγεωργίου στην
κατάθεση των προτάσεων και ό,τι γενικά αφορούσε στην νομική αντιμετώπιση του
θέματος και στην Πρωτόδικη Δίκη στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λευκάδας το 2012 αλλά
και στην εκδίκαση της υπόθεσης στο Εφετείο Δυτικής Ελλάδας το Φλεβάρη του 2014.
Έτσι με κοινή πορεία και συνεργασία είχαμε τα αποτελέσματα των δύο δικών ότι ο
κ. Τσαρλαμπάς όχι μόνο δεν είναι ιδιοκτήτης αλλά ούτε και κτήτορας του Ι.Ν. του
Αγίου Σπυρίδωνα και ότι ο Ναός είναι ″κτητορικός τειθέμενος σε Δημόσια
Λατρεία″.
Στο σημείο αυτό οφείλω
να ευχαριστήσω το Σωματείο ″ΑΓΙΟΜΑΥΡΙΤΕΣ″ και τους επίσης με το παραπάνω
Σωματείο παρεμβαίνοντες συμπολίτες μας Σ. Κοκκόλη, Ευάγγελο Γιαννουλάτο, Σπύρο
Αργύρη, Παναγιώτη Δρακάτο, Πόπη Σαλμά, τον μακαρίτη Ναύαρχο Θωμά Κατωπόδη, Χαρά
Παπαδάτου, Θωμά Στραγαλινό Ξενοφώντα Κουκουλιώτη για τη στήριξη της πρόσθετης
παρέμβασής μας στις δύο παραπάνω δίκες.
Ακόμη θα προσθέσω ότι
μετά το 2010, όταν πλέον είχε λήξει η Δημαρχιακή θητεία μου, σαν απλός πολίτης,
με τη συνδρομή του κ. Σπύρου Αργύρη, πολιτικού μηχανικού, με έγγραφό μας και
μέσω του Αντιπεριφερειάχη Λευκάδας κ. Θοδωρή Βερύκιου αλλά και προσωπικές
παρεμβάσεις στο τμήμα Αναστηλώσεων του ΥΠ.ΠΟ. αλλά και στην 22η
Ε.Β.Α., υπηρεσίες τις οποίες επανειλημμένα επισκεφθήκαμε προχωρήσαμε στη
σύσταση επιτροπής που τον περασμένο Αύγουστο ήλθε στην Λευκάδα και συνέταξε
πρακτικό πόρισμα, καταπέλτη εναντίον του κ. Τσαρλαπμά, αφού ρητά αναφέρει ότι ο
Ναός είναι ετοιμόρροπος και χρήζει άμεσης επισκευής και στήριξης. Επίσης ο κ.
Αργύρης επικαιροποίησε δύο φορές, εντελώς δωρεάν, τη μελέτη για την πλήρη
αποκατάσταση του Αγ. Σπυρίδωνα, ενέργεια που απαιτούσε τουλάχιστον δυο μήνες
εργασία την κάθε φορά, σε μια προσπάθεια ώστε με την οριστική δικαστική απόφαση
για το ιδιοκτησιακό καθεστώς του Ι.Ν. να είμαστε έτοιμοι, με ώριμο φάκελο, για
ενδεχόμενη χρηματοδότηση από το Ε.Σ.Π.Α. του Υπουργείου Πολιτισμού.
Και όλα αυτά αθόρυβα,
χωρίς δημοσιεύσεις και δελτία Τύπου, χωρίς μεγάλα λόγια και δημιουργία
εντυπώσεων γιατί είχαν ένα και μοναδικό σκοπό, τη σωτηρία του Μνημείου.
Με τον ίδιο τρόπο θα
συνεχίσουμε τον αγώνα μας γιατί ο δρόμος είναι μακρύς και ανηφορικός για
κάποιον που γνωρίζει τα επακόλουθα προβλήματα, που είναι και τα δυσκολότερα.
Εγώ τα γνωρίζω και είμαι αταλάντευτα επίμονος και ανυποχώρητος να τα αντιπαλέψω
και να τα αντιμετωπίσω σεβόμενος τη μνήμη και την αγάπη για την εκκλησία όσων
ξεκίνησαν την προσπάθεια για το κτίσιμό της πριν τριακόσια τόσα χρόνια και
διαχρονικά μέχρι σήμερα τον πόθο και την αγωνία των συμπολιτών μας Λευκαδίων,
του νησιού και της διασποράς, που θέλουν την εκκλησία τους όπως τη θυμούνται
″τηθέμενη σε Δημόσια Λατρεία″. Η Εκκλησία ανήκει στην τοπική κοινωνία, στο Λαό
της Λευκάδας, και εκεί πρέπει να παραμείνει όπως ρητά αναφέρεται σε όλες τις
δικαστικές αποφάσεις 55/1941 – 195/1980 - 20/2012 – 156/2014.
Τελειώνοντας υπενθυμίζουμε ότι η απόφαση του
Εφετείου Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (156/2014) έκρινε ότι ο Ναός του Αγίου
Σπυρίδωνα δεν είναι του κ. Τσαρλαμπά, αλλά δεν αποφαίνεται ωστόσο επί του
ιδιοκτησιακου καθεστώτος του οικοπέδου του Ι.Ναού, δηλαδή επί του ζητήματος της
κυριότητος του οικοπέδου, αλλά και του Ναού αυτού. Με απλά λόγια το Εφετείο
έκρινε ότι ο Ναός δεν ανήκει στον κ. Τσαρλαμπά αλλά ούτε στην τοπική Εκκλησία,
δηλαδή στην Μητρόπολη Λευκάδας και Ιθάκης, αφού ούτε η ίδια δεν ισχυρίζεται καν
ότι είναι κυρία του επίδικου Ναού, όπως παραπλανητικά και ανακριβώς αναφέρει το
Δελτίο Τύπου της Ι. Μητροπόλης. Το έγγραφο του Φ. Μοροζίνι αναφέρει ότι το
σχετικό οικόπεδο στο οποίο αναγέρθηκε ο Ναός παραχωρήθηκε ″λόγῷ πατρωνίας δημοσίου δικαίου″ με σκοπό να
ενθαρρυνθεί και διευκολυνθεί η ενάσκηση της Θείας Λατρείας των αιτουμένων
κατοίκων. Επίσης ως προς την ιδιότητα του οικοπέδου ως περιουσίας του Ενετικού,
σήμερα δε του Ελληνικού δημοσίου, συνομολογεί στην αγωγή της και η τοπική
Μητρόπολη Λευκάδας και Ιθάκης: σελ. 1 «ο Ιερός Ναός οικοδομήθηκε για πρώτη φορά
το 1685 σε οικόπεδο κυριότητας του Ενετικού (τότε) Δημοσίου …», σελ. 6 «Η
ανέγερση του Ι.Ναού σε οικόπεδο του Δημοσίου…».
Περιμέναμε ότι η τοπική Εκκλησία με βάση τα
πραγματικά γεγονότα και με αίσθημα στοιχειώδους ευγένειας και δικαιοσύνης, αλλά
και αληθούς αντιμετώπισης των γεγονότων, θα αναγνώριζε μέσα από το Δελτίο Τύπου
που δημοσίευσε και τη δική μας βασικότατη και καταλυτική συμβολή στην κοινή
προσπάθεια να αποδοθεί ο Ι. Ναός εκεί που ανήκει, στην τοπική μας κοινωνία,
στους συμπολίτες μας, στο Λαό της Λευκάδας.
Κάθε προσπάθεια απόκλισης από τα παραπάνω θα είναι
αναντίστοιχη και αντίθετη με τη θέληση και τη βούληση του Λευκαδίτικου Λαού.-