«Βάλανε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα» !

(Περιβαλλοντικό ξεπούλημα, οι Υπουργικές αποφάσεις για τους υδρογονάνθρακες)

                                                                                       του Μάκη Φόρτε

Πρόσφατα κυκλοφόρησε η πληροφορία πως το Υπουργείο προχώρησε στην έγκριση των Στρατηγικών  Μελετών  Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, δίχως να λάβει υπόψη του τις παρατηρήσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Ιονίων Νήσων πριν ένα χρόνο.

Να θυμίσω ότι την 1^η Ιουλίου 2012 στο Αργοστόλι το Περιφερειακό Συμβούλιο Ιονίων Νήσων γνωμοδότησε αρνητικά για τις δύο μελέτες παρά την αρχική θετική εισήγηση του Περιφερειάρχη κ. Σπύρου, σε αντίθεση με το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας που γνωμοδότησε θετικά.

Τον περασμένο Μάιο είχα ρωτήσει τον Περιφερειάρχη κ. Σπύρου για την τύχη των ΣΜΠΕ και ως συνήθως ήταν καθησυχαστικός και πιστός στην προσφιλή του τακτική «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε».

Τελικά η πληροφορία ….. είναι αληθινή !!!

Με ημερομηνία 8/8/2013 δημοσιεύτηκαν και οι δύο αποφάσεις για τις ΣΜΠΕ υπογεγραμμένες από τους Υπουργούς ΥΠΕΚΑ κ. Ι. Μανιάτη και Ναυτιλίας κ. Μ. Βαρβιτσιώτη !!!

Η πρώτη (ΑΔΑ: ΒΛΩΛ0-0ΗΡ) με τίτλο «Έγκριση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή του δυτικού Πατραϊκού κόλπου» και η δεύτερη (ΑΔΑ: ΒΛΩΛ0-7ΑΑ ) με τίτλο « Έγκριση Στρατηγικής Μελέτης  Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το πρόγραμμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή του δυτικού Πατραϊκού κόλπου».

Κάποιες παρατηρήσεις αβίαστα προκύπτουν από την απλή ανάγνωση των δύο Υπουργικών αποφάσεων.

1.     Εντύπωση κάνει καταρχήν πως ενώ στους αποδέκτες περιλαμβάνεται το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ο Περιφερειάρχης κ. Σ. Σπύρου και ο Πρόεδρος κ. Ν. Μηλιώτης όχι μόνο δεν έχουν ενημερώσει τους πολίτες, αλλά ούτε καν το περιφερειακό συμβούλιο που συνεδρίασε μάλιστα την περασμένη εβδομάδα 6 και 7 Σεπτεμβρίου στη Λευκάδα !!!

2.     Μια απλή ματιά στις δύο Υπουργικές αποφάσεις δείχνει πως οι δύο εγκριτικές αποφάσεις για τις δύο διαφορετικές περιοχές (και το τονίζω το διαφορετικές) είναι …. η μία πιστή αντιγραφή της άλλης (εκτός μιας πρότασης….)!!! Η επισήμανση του περιφερειακού συμβουλίου (μετά την αποκάλυψη του καθηγητή κ. Ν. Βαρώτση) ότι οι δύο ΣΜΠΕ είναι ….. αντιγραφή της αντίστοιχης μελέτης από την ΑΟΖ της Κύπρου ουδόλως επηρέασε τους δύο υπογράφοντες τις αποφάσεις υπουργούς, να καλύψουν νομικά την πρωτοφανή επιστημονική (και όχι μόνο) απάτη !!!

3.     Η σύγκριση των δύο Υπουργικών αποφάσεων με τις αντίστοιχες  αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου Ιονίων Νήσων (145-10/2012 και 146-10/2012) δείχνει πως οι 33 παρατηρήσεις του ανώτερου συλλογικού οργάνου των Επτανησίων πολιτών πήγαν στον υπουργικό κάλαθο των αχρήστων και ελάχιστα λήφθηκαν υπόψη !!!

4.     Αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι η υψηλή σεισμική επικινδυνότητα της περιοχής ξεπετιέται και στις δύο υπουργικές αποφάσεις με …..μία ευχή: « η ασφάλεια κάθε γεώτρησης θα πρέπει να λάβει υπόψη την υψηλή σεισμική επικινδυνότητα που χαρακτηρίζει την περιοχή» !!!

5.     Σύμφωνα με τις εγκεκριμένες ΣΜΠΕ, άμεσες επιπτώσεις από την έρευνα και την εκμετάλλευση θα έχουν από μεν την πρώτη στα νότια της Κεφαλονιάς (κατ’εφημισμό «δυτικού Πατραϊκού κόλπου») 49 δημοτικά διαμερίσματα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (18 της Κεφαλονιάς, 8 της Ιθάκης, 15 της Ζακύνθου, 5 της Λευκάδας και 3 του Μεγανησίου) και 17 της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (12 της Ηλείας και 5 της Αιτωλοακαρνανίας και κανένα της Αχαΐας έστω και αν ονομάζεται η περιοχή….. «δυτικού Πατραϊκού κόλπου»).  Από δε την δεύτερη στο Κατάκολο άμεσες επιπτώσεις θα υπάρξουν σε 19 δημοτικά διαμερίσματα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (και τα 19 της Ζακύνθου) και 37 της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας (όλα της Ηλείας).

Όλες οι περιοχές είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλους και βασική οικονομική δραστηριότητα είναι ο τουρισμός με πάνω από ένα εκατομμύριο ξένους τουρίστες, ξέχωρα τους Έλληνες.

Παρ’όλα αυτά η σημαντικότατη παρατήρηση του περιφερειακού συμβουλίου ότι «Στις ΣΜΠΕ υπάρχει ελάχιστη κάλυψη για περιπτώσεις ατυχημάτων κατά τη διάρκεια των γεωτρήσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφή τουλάχιστον για κλειστές θάλασσες όπως το Κατάκολο», ξεπερνιέται στις Υπουργικές αποφάσεις με γενικόλογες αναφορές και πολλά «θα» στην εγκεκριμένη μελέτη !!!

Η πρόσφατη περίπτωση (το 2010) της τεράστιας οικολογικής καταστροφής στον κόλπο του Μεξικού με την απελευθέρωση 4,9 εκατομμυρίων βαρελιών παρ’ότι αναφέρεται στις αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου σαν παράδειγμα προς αποφυγή, ξεπερνιέται από τις Υπουργικές αποφάσεις λες και δεν συνέβη.

6.     Είναι γνωστό ότι ενώ βρίσκονται σε απόσταση  

      αναπνοής από τις περιοχές που θα γίνουν οι γεωτρήσεις το

      Θαλάσσιο Εθνικό Πάρκο της Ζακύνθου, το Εθνικό Πάρκο   

      Κοτυχίου – Στροφυλλιάς στην Αχαΐα και το Εθνικό Πάρκο της

      Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Αιτωλικού στις Υπουργικές

      αποφάσεις δεν γίνεται καμία αναφορά !!! 

7^ο και τελευταίο. Στις δύο μελέτες προβλέπεται το εξής εκπληκτικό 

    που επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση των μνημονίων παραδίδεται

    άνευ όρων (τουλάχιστον περιβαλλοντικών) στα τεράστια 

    συμφέροντα εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων:

«Η ολοκληρωμένη μέριμνα για την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον θα πρέπει να ανατεθεί σε διακριτή Μονάδα Περιβάλλοντος. Η μονάδα αυτή θα οργανωθεί και θα λειτουργεί με αποκλειστική ευθύνη του φορέα στον οποίο θα έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή» !!!

Αν είναι δυνατόν ! «Βάλανε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα»!

Χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις ότι είναι περιβαλλοντικό ξεπούλημα να δίνεις «την πρόληψη, τον περιορισμό και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο περιβάλλον» στην εταιρεία που θα κάνει την εξόρυξη των υδρογονανθράκων;

Ή μήπως δεν γνωρίζουν ότι οι αρχές των ΗΠΑ αναγκάστηκαν να επιβάλλουν τεράστια πρόστιμα στην περίπτωση της ΒΡ στον κόλπο του Μεξικού, όταν αποκαλύφθηκε ότι ο πετρελαϊκός κολοσσός όχι μόνο έλεγε ψέματα προς το κοινό και τις αρχές σχετικά με το μέγεθος της διαρροής, αλλά και παρακώλυσε τις έρευνες. 

Γι’άλλη μία φορά η κυβέρνηση (και γενικά το κεντρικό πολιτικό σύστημα) συμπεριφέρεται απαξιωτικά στην αυτοδιοίκηση και μέσω αυτής στην τοπική κοινωνία, με το να κάνει ό,τι γουστάρει σε κρίσιμα ζητήματα, όπως στην προκειμένη περίπτωση της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων.

Το πρόβλημα όμως στις σχέσεις των θεσμών στην εποχή των μνημονίων, έχει μετατοπιστεί παραδόξως και παρά την πληθώρα των κοινωνικών προβλημάτων από την παραδοσιακή αντίθεση κεντρικού κράτους – αυτοδιοίκησης, στην πρωτοφανή αφασία αυτοδιοίκησης και πολιτών.

Η κυβέρνηση απλά …. «βρίσκει και τα κάνει», οπότε και η κατάσταση μπορεί να γίνει αναστρέψιμη !