Aπό πολλές μαρτυρίες στα βάθη του χρόνου οι
Έλληνες υιοθέτησαν πολλά από τα τέρατα στους μύθους τους με επιρροές από την
Εγγύς Ανατολή. Ωστόσο, μπορεί να υποστηριχθεί ότι η απεικόνισή τους από αυτά τα
καταπληκτικά ζώα είναι από τα πιο εμβληματικά και μοναδικά στην παγκόσμια
μυθολογία. Μερικά από τα πιο φοβερά θηρία ήταν γνωστά ως υβρίδια (μισά άνθρωπος
και μισά ζώα). Υβρίδια συνδυασμένα με την αγριότητα της φύσης και με τη
νοημοσύνη των ανθρώπων, που τα καθιστά ισχυρούς συμμάχους ή θανάσιμους εχθρούς.
Η παρακάτω λίστα περιγράφει κάποια από τα πιο αξιοσημείωτα υβρίδια δύο ζώων
στην αρχαία Ελλάδα, και τους ρόλους τους στη μυθολογία.
Πλάσματα που αποτελούν υβρίδιο 2 ζώων
Κένταυροι (Ανθρωπόμορφα πλάσματα):
Μυθολογικός λαός που
ζούσε στη Μαγνησία, στην Ηλεία και τη Λακωνία για τον οποίο εικάζεται ότι είχε
άγρια ένστικτα και διακρινόταν για την ερωτομανία και την ασέβειά του και τη
ροπή του προς το μεθύσι. Οι γνωστότεροι από αυτούς ήταν ο Χείρων,
ο Φόλος, ο Ευρυτίων, και ο Νέσσος. Οι δύο πρώτοι, αντίθετα με τους
υπόλοιπους κενταύρους ήταν αγαθοί, φιλόξενοι και σοφοί. Ο κορμός τους, ήταν ο
κορμός άνδρα, αλλά το κάτω μέρος του σώματος τους είχε τη μορφή αλόγου.
Μινώταυρος
(Ανθρωπόμορφο τέρας):
Γιος της Πασιφάης
και του ταύρου που είχε στείλει στο Μίνωα, ο Ποσειδώνας προκειμένου να τον
θυσιάσει προς τιμή του. Λόγω των καταστροφών που προκαλούσε στην Κρήτη, ο
Μίνωας αποφάσισε να φυλακίσει τον Μινώταυρο στον πολυδαίδαλο Λαβύρινθο που είχε
σχεδιαστεί από τον Δαίδαλο. Τον Μινώταυρο θανάτωσε ο Θησέας, θέτοντας τέλος
στην υποχρέωση των Αθηναίων να στέλνουν κάθε 9 χρόνια 14 νέους (7 αγόρια και 7
κορίτσια) ως τροφή για το τέρας. Ο Μινώταυρος είχε κεφάλι ταύρου και σώμα
ανθρώπου.
Σάτυροι
(Ανθρωπόμορφοι δαίμονες):
Οι σύντροφοι του
Διόνυσου και του Πανός που ζούσαν στα βουνά και τα δάση. Θρασείς, αεικίνητοι,
όταν επρόκειτο για το χορό και την ικανοποίηση των σεξουαλικών ορμών τους, ήταν
τεμπέληδες, αλλά καλοί οργανοπαίκτες του αυλού και της κιθάρας. Από τη μέση και
πάνω είχαν ανθρώπινη μορφή, αλλά από τη μέση και κάτω, άλλοτε παρουσιάζονται με
ανθρώπινα άκρα και άλλοτε με πόδια και ουρά αλόγου ή τράγου. Σε μερικές
απεικονίσεις είναι φαλακροί με μυτερά αυτιά.
Σειρήνες (Ανθρωπόμορφοι δαίμονες):
Θανάσιμα όμορφες και
επικίνδυνες παρθένες που ζούσαν ανάμεσα στο νησί Αιαία και το βράχο της
Σκύλλας. Με τη μουσική και το τραγούδι τους μάγευαν τους ναυτικούς και
αφού τους προσείλκυαν στη συνέχεια τους φόνευαν. Από τη γοητεία τους κατάφερε
να ξεφύγει ο Οδυσσέας και οι σύντροφοι του, καθώς ακολουθώντας τη συμβουλή της
Κίρκης έφραξαν τα αυτιά τους με κερί από κυψέλες μελισσών και έδεσαν τον
ίδιο, στο κατάρτι. Είχαν σώμα πουλιού και πρόσωπο γυναίκας.
Έχιδνα (Ανθρωπόμορφο τέρας):
Η τρομερή μητέρα πολλών αποτρόπαιων τεράτων
όπως ο Κέρβερος, η Χίμαιρα, η Λερναία Ύδρα, τον αετό που έτρωγε τα σπλάχνα του
Προμηθέα, τον Όρθρο κ.α. Ήταν κόρη της Κητούς και του Φόρκυ και καταβρόχθιζε
ό,τι έβρισκε μπροστά της. Από τη μέση και πάνω είχε τη μορφή όμορφης κοπέλας,
από τη μέση όμως και κάτω είχε το σώμα τεράστιου φιδιού. Η Έχιδνα έχει
δώσει το όνομά της στην γνωστή οικογένεια των Ταχυγλωσσιδών, των μονοτρημάτων της Αυστραλίας και Νέας
Γουινέας.
Σειληνοί (Σιληνοί)
(Ανθρωπόμορφοι δαίμονες):
Δαίμονες που συχνά
συγχέονται με τους Σάτυρους. Ακόλουθοι του Διονύσου είναι οι δαίμονες των πηγών
και των ποταμιών. Κατάγονταν από τη Θράκη και τη Φρυγία. Τους αποδίδονταν
μαντικές ιδιότητες και ο αρχηγός τους ο Σειληνός, που θεωρείτο ως ο δάσκαλος
του Διονύσου. Τους άρεσε το κρασί. Είχαν κορμό ανθρώπου, μυτερά αυτιά και πόδια
αλόγου.
Πήγασος (Μη ανθρωπόμορφο πλάσμα):
Το μυθικό φτερωτό άλογο που ξεπήδησε από το
λαιμό της Μέδουσας, μετά τον αποκεφαλισμό της από τον Περσέα. Σύμφωνα με
τους μύθους, βοήθησε τον Βελερεφόντη στην εξόντωση της Χίμαιρας, ενώ από ένα
μόνο κτύπημα της οπλής του ανάβλυσαν οι πηγές Ιπποκρήνη του Ελικώνα και
Ιπποκρήνη της Τροιζήνας. Σε μεταγενέστερες παραδόσεις θεωρήθηκε το άλογο των
Μουσών που ιππεύεται από τους ποιητές προκειμένου να πετάξουν στο πνευματικό
στερέωμα.
Δημήτριος
Χ. Λάζαρης
Διδάκτωρ
Φυσιολογίας
Βιολόγος
– Ιχθυολόγος
e-mail: dlazaris@yahoo.com
Αναρτήσεις
